Tâm Lý Nuôi Con: Nuôi Theo Kiểu Nào?

Ngày nay, có rất nhiều ông bố bà mẹ trẻ quan tâm và tìm tòi về các phương pháp chăm sóc và nuôi dạy con hiệu quả nhất, tuy nhiên, việc tiếp cận với càng nhiều kiến thức làm cha mẹ của các quốc gia trên khắp thế giới càng khiến các bậc phụ huynh hoang mang và bối rối.

Mỗi một đất nước, một lãnh thổ lại có những nguyên tắc nuôi dạy con khác nhau và phương pháp nào cũng có những điểm đáng học tập và những điểm chưa thực sự thuận lợi với phong cách sống của người Việt Nam. Cha mẹ hãy cùng Moony điểm qua một số phương pháp nuôi dạy con đang được cha mẹ Việt áp dụng hiện nay nhé

Nuôi dạy con kiểu Nhật

Người Nhật không có ý định nuôi dạy những đứa trẻ trở thành thiên tài hay thần đồng, mà họ tập trung vào việc giúp con có một nền tảng sức khỏe, trí tuệ và nhân cách vững chắc về sức khỏe, trí tuệ, và nhân cách để sau này khi lớn lên, con trở thành những người lớn độc lập và có ích cho xã hội.

Tuy nhiên, thông qua quá trình học và chơi ở giai đoạn 0-6 tuổi, người Nhật biết cách giúp con phát huy tối đa khả năng và tố chất của con trẻ.

Người Nhật tập trung rất nhiều vào việc dạy cho trẻ các kỹ năng độc lập như tự ăn cơm, tự mặc quần áo, tự vệ sinh cá nhân, tự đi học và tự đi mua sắm khi được mẹ nhờ vả. Họ cũng rất chú trọng việc phát triển nhân cách của trẻ như phải tôn trọng người khác, trung thực, dũng cảm và biết tự chịu trách nhiệm. Quan điểm nuôi dạy con của người Nhật là yêu thương nhưng không nuông chiều và có giới hạn rõ ràng, cụ thể. Người Nhật không dùng đòn roi và ít áp dụng các hình phạt tước quyền lợi khi trẻ làm sai, họ thường nói lý lẽ cho con hiểu và để con tự học bài học về hành động của mình.

Cách nuôi dạy con của người Nhật rất phù hợp với nền văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, cha mẹ cần học hỏi có chọn lọc. Ví dụ như việc cho trẻ tự đi bộ đến trường từ sớm hay tự đi mua đồ giúp mẹ thì cha mẹ cần lưu ý đến độ tuổi và môi trường sống ở Việt Nam liệu có phù hợp hay không. Nhật Bản là đất nước có hệ thống giao thông an toàn bậc nhất thế giới, trong khi giao thông Việt nam cực kỳ hỗn loạn và có tỉ lệ tai nạn giao thông rất cao, do đó cha mẹ cần cân nhắc về độ tuổi cho trẻ tự đi lại ngoài đường một mình mà không có sự giám sát của người lớn.

Nuôi dạy con kiểu Mỹ

Các phương pháp nuôi dạy con của người Mỹ đề cao tính độc lập, tự chủ của trẻ ngay từ khi còn sơ sinh. Trẻ được tự ngủ và ngủ riêng từ rất sớm, và trẻ thường được sử dụng các công cụ hỗ trợ để tự đưa mình vào giấc ngủ như quấn, ti giả.

Bên cạnh việc dạy trẻ phát triển tính tự lập, người Mỹ rất chú trọng vào việc áp dụng kỷ luât và phát triển nhân cách của trẻ. Họ đặt ra những giới hạn rõ ràng, cụ thể và đưa ra những hậu quả cho những hành động sai trái của trẻ. Trẻ em Mỹ được người lớn tôn trọng, nhưng trẻ cũng cần phải ứng xử theo những chuẩn mực kỷ luật nhất định.

Khi trẻ phạm lỗi trẻ sẽ bị phạt bằng cách phải tự suy ngẫm trong phòng (timeout), cắt giảm quyền lợi phù hợp (như giảm giờ chơi, không được chơi đồ chơi, không được xem tivi. Người mẹ không sử dụng những lời quát mắng, đánh đòn, đe dọa để giáo dục trẻ, họ cũng tránh giải thích dài dòng mà thường để trẻ học bài học thông qua những hậu quả phù hợp và những lời nhắc nhở nhắn gọn.

Do có sự khác biệt về nền văn hóa, nên cách dạy con của người Mỹ không phải lúc nào cũng phù hợp với người Việt Nam. Ví dụ như rất ít gia đình Việt Nam có thể cho con ngủ riêng phòng từ sớm, vì lý do văn hóa và vì điều kiện không cho phép. Cha mẹ Việt Nam cũng hạn chế sử dụng ti giả, hay cai bỉm sớm cho bé trong khi người Mỹ cho bé mặc bỉm đến năm 3,4 tuổi là độ tuổi được họ coi là đã sẵn sàng để tập bỏ bìm. Tuy nhiên, cha mẹ Việt cũng nên học cách đưa ra những giới hạn kỹ luật rõ ràng và kỹ năng kiên định, nhất quán khi áp dụng kỷ luật của cha mẹ Mỹ.

Nuôi dạy con kiểu Do Thái

Khoảng vài năm gần đây, cha mẹ Việt thường nhắc đến và khá yêu thương phương pháp nuôi dạy con kiểu Do Thái. Phương pháp giáo dục kiểu Do Thái coi trọng sự phát triển trí tuệ, bồi dưỡng khả năng thiên phú cho con và cho rằng trẻ từ 0-6 tuổi là thời kỳ đại não phát triển nhanh nhất, trẻ tiếp thu kiến thức nhanh nhất, nên cần giáo dục sớm để phát triển tiềm năng cho con, đặt nền tảng vững chắc cho thành công sau này của con.

Người Do Thái dạy con học ngoại ngữ từ nhỏ, có niềm yêu thích với sách, và rèn luyện chỉ số AQ (chỉ số vượt quá khó khăn, thử thách). Cách người Do Thái kích thích trí tuệ của trẻ hết sức thông minh, đó là luôn đặt câu hỏi cho trẻ để trẻ có thói quen động não, suy nghĩ. 

Cách giáo dục con cái của những bậc cha mẹ người Do Thái khác với cách giáo dục của cha mẹ Việt Nam ở chỗ họ để con cái phát triển tự nhiên, tư duy theo chính suy nghĩ của mình mà không bị gò bó, ép buộc bởi bất kỳ khuôn mẫu nào.

Nuôi dạy con theo kiểu nào

Tất cả các phương pháp giáo dục con kể trên và cách dạy dỗ của cha mẹ Việt đều hướng tới một mục tiêu chung là nuôi dạy nên những em bé tự tin, độc lập, có ý thức và phát huy được tiềm năng trí tuệ tối đa của chính mình. Do đó, thay vì việc quá tập trung và đeo đuổi một phương pháp cụ thể, cha mẹ hãy dựa vào lối sống và văn hóa ứng xử của gia đình và môi trường sống xung quanh bé và đặc biệt là dựa vào tính cách của trẻ để có phương pháp giáo dục trẻ cho phù hợp. 

Dù có áp dụng phương pháp nuôi dạy con nào, cha mẹ cũng cần ghi nhớ những điểm sau: 

♦ Khuyến khích con tự lập từ nhỏ và dạy con các kỹ năng tự chăm sóc bản thân

♦ Cho trẻ cơ hội được khám phá thế giới xung quanh bằng tất cả các giác quan 

♦ Thiết lập kỷ luật cho trẻ thông qua những giới hạn vững chắc, rõ ràng và khi trẻ làm sai, hãy áp dụng những hậu quả hợp lý 

♦ Làm gương cho trẻ để trẻ có thể cư xử kiên nhẫn, bình tĩnh, văn minh và tích cực 

♦ Nuôi dưỡng tình yêu đọc sách của trẻ 

♦ Có thái độ tôn trọng và tin tưởng vào khả năng của trẻ 

♦ Không quát mắng khi trẻ làm sai, không đánh trẻ hay sử dụng những từ ngữ hạ thấp, thiếu tin tưởng vào khả năng của trẻ 

♦ Dành nhiều thời gian tích cực bên con. Hạn chế tối đa việc cho trẻ xem tivi và ipad.

Nguồn: Mẹ Ong Bông (https://www.moonyclub.com.vn/)